Όταν σκεφτόμαστε τις όρκες, συνήθως τα δύο πρώτα που έρχονται στο μυαλό μας είναι η μεγαλοπρεπής ομορφιά τους και η απίστευτη νοημοσύνη τους. Αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν συμβάλει στο να γίνουν αυτά τα θηλαστικά γνωστά και αγαπημένα από εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά δυστυχώς έχουν επίσης οδηγήσει κάποιους (πιθανώς μπερδεύοντας το «νοήμων» με το «εκπαιδεύσιμο») να επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν τη γοητεία τους για κέρδος.

Από τη δεκαετία του '60 μέχρι σήμερα, όχι μόνο οι όρκες, που έχουν αδικαιολόγητα στερηθεί την ελευθερία τους, αλλά και οι εκπαιδευτές, θύματα αμέτρητων, ακόμη και θανατηφόρων επιθέσεων, έχουν πλήρωσει το τίμημα αυτού του "αμφιλεγόμενου" εμπορικού εγχειρήματος. Με αυτά τα περιστατικά στο μυαλό, πολλοί αναρωτιούνται: "Αν στα υδατικά πάρκα οι επιθέσεις κατά των ανθρώπων είναι τόσο συχνές, γιατί δεν έχουν ποτέ καταγραφεί στην φύση;"

Παρά το γεγονός ότι η ζωή των ορκών σε αιχμαλωσία (όπως και των άλλων ζώων) έχει δεχθεί σκληρή κριτική, οι πρόσφατες έρευνες για την νοημοσύνη τους εντείνουν περαιτέρω τη συζήτηση. Φαίνεται πως οι γνωστικές και συναισθηματικές τους ικανότητες έχουν αναπτυχθεί τόσο πολύ που αισθάνονται ανησυχία και πόνο όταν αναγκάζονται να ζήσουν στα στενά πισίνες των υδατικών πάρκων. Αυτή η ανησυχία μπορεί να είναι ο λόγος για την ανώμαλη εχθρότητά τους προς τον άνθρωπο.

Για χρόνια, η επιστημονική κοινότητα έχει συμφωνήσει ότι, από πλευράς διανοητικής ικανότητας, οι όρκες είναι τα πλάσματα του ζωικού βασιλείου που μοιάζουν περισσότερο με τον άνθρωπο. Αυτή η ιδέα έχει ενισχυθεί από πρόσφατες μελέτες που αποκάλυψαν ότι ένα τμήμα του εγκεφάλου τους είναι ευαίσθητο στα συναισθήματα και στην αυτογνωσία.

Η παρουσία αυτής της περιοχής του εγκεφάλου – η οποία απουσιάζει ακόμη και στους ανθρώπους – αποτελεί αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι αυτοί οι "θαλάσσιοι γίγαντες" είναι ικανοί να αισθανθούν όχι μόνο τη σωματική αλλά και τη συναισθηματική πόνο… όπως κι εμείς!

Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας αφορά τα αρσενικά που διαθέτουν ραχιαία πτερύγιο, το οποίο, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να καταρρεύσει μετά από συγκρούσεις με άλλα άτομα ή λόγω στρες. Τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί τα τελευταία χρόνια για την ανάλυση αυτού του ανατομικού φαινομένου αφήνουν ελάχιστο περιθώριο για ερμηνείες: ενώ στη φύση το πρόβλημα αυτό επηρεάζει περίπου το 1% των αρσενικών, στην αιχμαλωσία είναι κοινό σε όλα, πιθανώς λόγω της θλίψης που νιώθουν σε αυτές τις συνθήκες.

Επιπρόσθετα, μελέτες συμπεριφοράς στα κοπάδια έχουν αναδείξει τη φυσική τάση των ορκών να αναπτύσσουν τόσο πολύπλοκες κοινωνικές δομές που μπορούν να συγκριθούν μόνο με τις ανθρώπινες. Παραδείγματα είναι οι βαθιές οικογενειακές σχέσεις που τα ενώνουν και το γεγονός ότι κάθε κοπάδι διαθέτει τον δικό του επικοινωνιακό κώδικα – έναν αληθινό "διάλεκτο" που χρησιμοποιείται αποκλειστικά μεταξύ των μελών του.

Όλες αυτές οι ανακαλύψεις ενισχύουν περαιτέρω την απόρριψη και την καταδίκη της πρακτικής της φυλάξεως των ορκών σε αιχμαλωσία. Και αν κάποτε εκείνοι που ωφελούνταν οικονομικά από αυτή τη δραστηριότητα υπερασπίστηκαν ότι η συνήθεια αυτή δεν έχει αρνητικές συνέπειες στην ψυχική υγεία των ορκών και ότι οι επιθέσεις στους εκπαιδευτές ήταν απλώς "απρόβλεπτα ατυχήματα", τώρα, με βάση τα νέα αυτά ευρήματα, τέτοια δικαιολογία δεν μπορεί πια να θεωρηθεί αξιόπιστη, διότι είναι αδιαμφισβήτητο ότι η "φυλάκιση" προκαλεί σημαντικό ψυχικό πόνο στις όρκες.

Τελικά, πώς θα αισθανόσασταν εσείς αν κάποιος σας κρατούσε βίαια σε φυλακή χωρίς να έχετε διαπράξει καμία ενέργεια;